همه چیز درباره دم نوش ها
به گزارش وبلاگ ایرانزمین، دمنوش یک مفهوم کلی است که به دسته ای از گیاهان گفته می گردد که می توان آن ها را برای نوشیدن با آب دم کرد و گیاه چای را می توان نوعی از آن دانست. هیچ چیز لذت بخش تر از نوشیدن یک فنجان دمنوش در یک روز سرد پاییزی نیست. اما جدای از طعم خوب، گرم بودن و بدون کافین بودن، دمنوش خواص فوق العاده دیگری هم برای سلامتی دارد.از تسکین دادن دل درد گرفته تا آرامش بخشیدن و آرام کردن سردرد، دمنوش ها قدرت زیادی در تسکین و بهبود دادن دارند.
دمنوش چیست؟
چند وقتی است دمنوش های گیاهی و میوه ای مورد استقبال و مصرف برخی خانواده ها قرار گرفته است. البته این استقبال دلایل مختلفی دارد؛ برخی برای نفع درمانی از این دمنوش ها استفاده می نمایند.تعدادی برای تنوع بخشیدن به نوشیدنی روزانه آن را جایگزین چای نموده اند و برخی هم به خاطر آن که به اطرافیان ثابت نمایند آدم شیک و باکلاسی هستند، جعبه آن را روی میز کارشان می گذارند یا برای پذیرایی استفاده می نمایند، اما پرسش اینجاست چه تفاوتی میان دمنوش با جوشانده گیاهی وجود دارد؟
آیا به دمنوش ها رنگ و طعم اضافه می گردد؟ دمنوش هایی که حاوی چند گیاه مخلوط است تاثیر بهتری دارد یا آنهایی که از یک گیاه تهیه شده است؟
آیا از دمنوش ها همانند چای می توان به صورت روزانه استفاده کرد؟ مصرف دمنوش ها به شکل کیسه ای بهتر است یا فله ای؟
فرق دمنوش با جوشانده در چیست؟
اغلب گیاهان بافت سفت و خشنی دارند که بدن قادر به هضم این بافت و دسترسی به ترکیبات مفید آن نیست.
در نتیجه برای آن که ما بتوانیم از این ترکیبات سودمند نفع ببریم با خیساندن گیاه در آب، دم کردن یا جوشاندن به اثرات مهم آن دست می یابیم.
البته باید بدانید دم کردن و جوشاندن گیاهان دو روش مختلف است و نوشیدنی حاصل از هر روش، خاصیت و تاثیر جداگانه ای بر بدن می گذارد.
بیشتر ادویه ها، میوه ها، برگ، ساقه یا ریشه گیاهان را می توان خشک و پودر کرد و برای تهیه دمنوش استفاده کرد.
در این روش گیاه را کوبیده و در آب جوشیده شده به مدت 15 تا 20 دقیقه در حالی که در ظرف بسته است، روی بخار ملایم قرار می دهند و بعد صاف می نمایند.
نوشیدنی حاصل از برگ های چای، گل گاوزبان، گل ختمی، به لیمو، سنبل الطیب یا انواع چای میوه ای نوعی دمنوش گیاهی است، اما در مقابل اگر گیاه را مستقیم با آب سرد یا گرم بجوشانند جوشانده ای به دست می آید که خاصیت و اثر آن قوی تر از دمنوش است، چراکه حین جوشاندن مواد بیشتری از گیاه خارج می گردد و توصیه آن است برای مصارف روزانه از دمنوش استفاده گردد. البته به این معنا نیست که جوشانده بر دمنوش فزونی دارد و تصمیم بگیرید هر نوع گیاهی را در آب بجوشانید تا نفع بیشتری از آن ببرید.
بسیاری از گیاهان باید به صورت دمنموده استفاده گردد و اگر بر اثر ناآگاهی یا غفلت جوشانده گردد خاصیت آن تغییر می نماید و گاهی موادی از گیاه آزاد می گردد که دارای عوارض ناگواری خواهد بود. در نتیجه از جوشاندن گیاهانی که به صورت فله ای عرضه و به وسیله افراد ناآگاه و بی تجربه برای درمان دردی پیشنهاد می گردد، اجتناب کنید.
به دمنوش ها رنگ و طعم می زنند؟
گاهی هنگام مصرف برخی دمنوش های گیاهی یا میوه ای طعم و بوی تندی احساس می گردد و در تماس با آب جوش رنگی قوی از آن تراوش می گردد که به نظر می رسد سنتزی و مصنوعی باشد.در این خصوص ضروری است بدانید برخی دمنوش های گیاهی مثل دمنوش نعناع یا دارچین به طور طبیعی رنگ یا اسانس تندی دارند و بخصوص آن که اگر بخوبی ریز شده و درون کیسه های کاغذی بسته بندی شده باشد، در تماس با آب جوشیده، رنگ یا ماده معطر آنها سریع استخراج می گردد.
در واقع اغلب دمنوش ها بجز چای به علت آن که اسانس زیادی دارد کمتر دارای رنگ و طعم مصنوعی است، اما این نشان دهنده آن نیست که همه فراورینمایندگان متعهد بوده و درون دمنوش های کیسه ای از گیاه خالص استفاده می نمایند.
اما چرا برخی دمنوش ها رنگ و بو ندارد و مزه آب می دهد؟
برخی گیاهان اسانس و رنگ ضعیفی دارند و باید مدت زمان بیشتری دم بکشند تا اسانس آن خارج گردد، ولی اگر این مدت زمان سپری شد و اثری از رنگ و خاصیت نبود به تقلبی بودن محصول مشکوک شوید.دمنوش های کیسه ای چون حاوی گیاه پودر شده است طی پنج تا ده دقیقه دم کشیده و رنگ و اسانس شان خارج می گردد، اما گیاهانی که به صورت برگ، ساقه و ریشه کامل هستند باید بیشتر و گاهی تا 20 دقیقه دم بکشند.
خوب و بد دمنوش های مخلوط
شاید این پرسش مطرح گردد آیا گیاهان یا میوه هایی که برای تهیه چای گیاهی یا همان دمنوش با هم مخلوط می گردد، می تواند بر هم تاثیر منفی گذاشته یا از اثرات یکدیگر بکاهد؟با توجه به این که بر اثر مخلوط کردن چند گیاه، خاصیت درمانی، اثرات تقویت نمایندگی و آرام بخشی دمنوش ها افزایش یافته و گاهی هم از اندازه عوارض جانبی گیاهان کاسته می گردد، اما باید بدانید در مواردی هم تداخل اثر چند گیاه با یکدیگر می تواند از خواص دمنوش کاسته یا با ایجاد سمیت موجب بروز عوارض جزئی یا شدید در مصرف نماینده گردد.
در نتیجه بدون آگاهی، از مخلوط کردن چندین نوع گیاه با یکدیگر بپرهیزید. دمنوش های ترکیبی که به صورت صنعتی فراوری و دارای مجوز بهداشت است، اغلب تحت نظارت مسئولان مربوط کنترل شده و قابل اعتماد است.
نوشیدن روزانه دمنوش عارضه دارد؟
با توجه به این که اغلب دمنوش ها حاوی رنگدانه، آنتی اکسیدان و ترکیبات ضدسرطان، ضددیابت، ضدفشارخون و ضدبیماری های قلبی ـ عروقی هستند و برخی از آنها باعث کاهش خستگی و تمدد اعصاب شده و برخی تقویت نماینده معده، روده، کلیه و کبد است اغلب به صورت روزانه استفاده شده و گاهی در مصرف آن زیاده روی می گردد، اما باید بدانید دمنوش ها همانند برخی داروهای گیاهی یا شیمیایی امکان دارد همانند شمشیر دولبه عمل نموده و علاوه بر مزایای سودمند، اثراتی همانند کاهش یا افزایش قند یا فشار خون از خود نشان دهند یا سبب بروز رخوت شوند یا با غذاهای مصرفی یا داروهای شیمیایی سازگار نبوده و به نفع شما نباشد. در نتیجه دمنوش ها باید به اندازه متعادل و در صورت بیماری با مشورت پزشک مصرف گردد.به گفته متخصصان مصرف روزانه دمنوش هایی مانند زیره، رازیانه و گشنیز به میزان مناسب بدون اشکال است، اما دمنوش گل گاوزبان که می تواند سبب کاهش یا افزایش فشار خون یا دیگر فاکتورهای خونی گردد محدودیت مصرف دارد و باید روی بسته بندی دمنوش ها میزان، نوع مصرف، خواص درمانی و عوارض احتمالی آن درج گردد.
دمنوش فله ای بهتر است یا کیسه ای؟
برگ های خشک شده گیاهانی همانند گل گاوزبان، آویشن، اسطوخودوس، نعناع، چای کوهی و… به صورت فله ای در بیشتر عطاری ها به فروش می رسد و بیشتر نسل قدیمی ها از هواداران پر و پا قرص آن هستند، اما پرسش این است که مصرف دمنوش به شکل کیسه ای بهتر است یا فله ای؟با توجه به این که گیاهان دم کردنی به دو شکل کیسه ای و فله ای در بازار موجودند و هر کدام هواداران خاص خود را دارند، پیشنهاد می گردد برخی گیاهان مثل دارچین، رازیانه و زیره را به شکل فله ای تهیه و خودتان به اندازه مورد احتیاج پودر کنید، زیرا پس از خرد شدن، مواد موثر گیاه به مرور از بین می رود.
در خصوص سایر دمنوش های فله ای نیز چون از نظر کیفیت، رنگ و بو بیشتر قابل آنالیز است اگر از محل معتبری تهیه گردد بهتر از انواع دمنوش های کیسه ای است، اما اگر مصرف دمنوش کیسه ای برایتان راحت تر است انواعی را که به تاریخ فراوری نزدیک ترند انتخاب کنید.
دمنوش ها حاوی ترکیبات مفیدی است که بر اثر گذشت زمان با اکسیژن هوا وارد فعل و انفعالات شده و از مزیتشان کاسته می گردد.
دمنوش ها در محیط خشک، خنک و در سایه دو تا سه ماه قابل نگهداری بوده و بیش از این زمان اگرچه طعم آن تغییر نمی نماید و فاسد نمی گردد، اما به مرور از فواید آن کاسته می گردد.
مصرف دمنوش سرد بجز برای برخی گیاهان خاص توصیه نمی گردد، زیرا بر اثر سرد شدن، برخی مواد مؤثر دمنوش از بین می رود و اثر نوشیدنی کم می گردد.
بهتر است دمنوش حداکثر ظرف یک تا دو ساعت میل گردد.
منبع: سایت راستینه
منبع: راسخون