دستورالعمل واکسیناسیون کرونا با واکسن اسپوتنیک وی اعلام شد - وبلاگ ایرانزمین

به گزارش وبلاگ ایرانزمین، راهنمای استفاده از واکسن روسی به نام اسپوتنیک وی ویژه کارکنان نظام سلامت اعلام شده است، این راهنما ترجمه و تخلیص از اطلاعات منتشرشده وزارت بهداشت روسیه در مورد واکسن تولیدی موسسه گامالیا تحت نام تجاری اسپوتنیک 5 Gam-covid-Vac است. شماره مجوز ارائه به بازار 006395-LP است.

تکنولوژی واکسن اسپوتنیک وی

این واکسن برای ایجاد مصونیت علیه ویروس کرونا 19-COVID است. واکسن نو ترکیب با استفاده از وکتور آدنو ویروس انسانی 26 برای واکسن نوبت اول و آدنوویروس انسانی برای واکسن نوبت دوم فراوری شده است. ژن فراوری گلیکوپروتئین S در ژنوم آدنوویروس قرار داده شده است.

آدنوویروس در سطح خودش این آنتی ژن را دارد که باعث تحریک سیستم ایمنی می گردد. آنتی ژن S سبب اتصال ویروس کرونا به سلول های بدن و شروع فرایند بیماری می گردد لذا با تحریک سیستم ایمنی می توان از ابتلا به بیماری محافظت کرد. آدنوویروس استفاده شده به عنوان وکتور، به نحوی تغییر داده شده که قابلیت تکثیر و بیماری زایی در بدن نخواهد داشت.

اثربخشی این واکسن علیه ابتلا به بیماری 91.6 درصد است هر چند که ممکن است اثربخشی آن در سالمندان یا افراد با ضعف ایمنی کمتر باشد. بهترین پاسخ ایمنی از حدود 2 هفته بعد از دریافت نوبت دوم واکسن ایجاد می گردد، ولی طول مدت محافظت این واکسن همانند سایر واکسن هنوز معین نیست. مطالعات بالینی این واکسن همانند سایر واکسن ها همچنان ادامه دارد تا به ابهامات یاد شده پاسخ داده گردد.

ظاهر واکسن کرونای روسی

واکسن های وارداتی در ویال های 5 دوزی، هر دوز نیم میلی لیتر، جمعا 3 میلی لیتر و در حالت منجمد است. برای افتراق ویال ها، ویال های نوبت اول آبی رنگ و ویال های نوبت دوم قرمز رنگ هستند.

تعداد نوبت دریافت این واکسن 2 نوبت است که به فاصله 21 روز از همدیگر تجویز می گردد. توصیه به رعایت حداقل 21 روز است، ولی اگر فردی با تاخیر مراجعه کرد، منعی برای تجویز نوبت دوم نیست. تاکید می گردد که نوع واکسن برای نوبت اول و دوم با همدیگر متفاوت است و باید حتما توجه گردد.

دوز هر نوبت واکسن نیم میلی لیتر است که با سرنگ AD نیم میلی لیتر کشیده و در ناحیه عضله دلتوئید تزریق عضلانی می گردد. بهتر است تزریق در دست غیر قالب فرد گیرنده واکسن انجام گردد مثلا برای افراد راست دست، در ناحیه دلتوئید دست چپ انجام گردد.

نحوه نگهداری و انتقال واکسن

ویال های واکسن باید تا قبل از تزریق به افراد، همیشه در دمای کمتر از منفی 18 درجه باشند و لذا تاکید می گردد دمای فریزر نگهداری واکسن در سردترین حالت ممکن تنظیم گردد تا دمای فریزر بین منفی 20 تا منفی 25 باشد. قبل از انتقال واکسن، باید فریزر در محل دریافت واکسن حداقل یک روز قبل روشن شده و در سردترین حالت ممکن تنظیم گردد.

واکسن باید در فریزر اختصاصی نگهداری واکسن باشد و نه در فریزر های نگهداری آیس پک. واکسن از سردخانه مرکزی واکسن به فریزر روم یا سردخانه های زیر صفر دانشگاه ها منتقل می گردد و تاکید می گردد که دما در همه حال باید کمتر از منفی 20 درجه سانتیگراد باشد.

انتقال از سردخانه زیر صفر دانشگاه به شهرستان و از شهرستان به پایگاه های واکسیناسیون در مراکز بیمارستانی مشمول همین توصیه است. در حین انتقال باید از ترمومتر دیجیتال برای پایش درجه حرارت در حین حمل استفاده گردد. واکسن ها بلافاصله پس از رسیدن به مقصد و بدون فوت وقت در داخل فریزر از قبل آماده شده قرار داده شوند.

برای انتقال از آیس پک کاملا فریز شده در دمای کمتر از منفی بیست درجه بهره ببرید و پس از چیدن تعداد کافی از آیس پک های کاملا منجمد شده در دیواره ها و کف کلد باکس، به سرعت درب کلد باکس را ببندید تا دمای داخل کلدباکس به دمای مطلوب منفی 20 درجه برسد. سپس جعبه های واکسن را از فریزر خارج نموده و بسرعت داخل کلد باکس آماده شده قرار دهید روی واکسن ها هم آیس پک کاملا منجمد قرار داده و درب کلد باکس را ببندید.

لازم است قبل از حمل واکسن، در روز های قبل یک بار چیدمان آیس پک ها را امتحان نموده و با قرار دادن ترمومتر دیجیتال (لاگ تگ) از دستیابی به دمای منفی 20 درجه و حفظ آن در طی مدت تقریبی حمل به شهرستان ها و یا پایگاه های واکسیناسیون اطمینان حاصل کنید (مثلا اگر شهرستان های دورتر 5 ساعت زمان می برند حتما از حفظ دما در این مدت زمان اطمینان حاصل گردد).

گرچه برای انتقال کلد باکس ها از خودروی سردخانه دار استفاده می گردد ولیکن دمای 2 تا 8 درجه به هیچوجه برای اطمینان از سلامت و کیفیت واکسن ها کافی نیست. در صورت احتیاج می توانید از یخ خشک نیز برای جابجایی محموله و دستیابی به دمای مناسب بهره ببرید.

در صورتیکه انتقال محموله بیش از 4 تا 5 ساعت، زمان می برد حتما از یخ خشک استفاده گردد و از سالم بودن کلد باکس ها برای انتقال محموله اطمینان داشته باشید. در صورتیکه در شهرستان فقط یک پایگاه بیمارستانی دارید، محموله واکسن را از دانشگاه مستقیم به فریزر پایگاه بیمارستانی منتقل کنید. مطمئن شوید که فریزر بیمارستان به برق اضطراری بیمارستان متصل است و روزانه دمای آن را در دو نوبت پایش کنید.

جهت استفاده از واکسن سعی گردد درب فریزر کمتر باز و بسته گردد. هر ویال حاوی 5 دوز واکسن است و تعداد 20 عدد از ویال ها در یک بسته کارتونی قرار دارند لذا هر بسته معادل 100 دوز است. اگر تعداد مراجعان زیاد است می توان هر یک ساعت یک بار چند ویال را از فریزر خارج کرد به حدی که اطمینان باشد در کمتر از 2 ساعت قطعا مصرف می شوند.

در دمای اتاق ویال های منجمد احتمالا در عرض حدود 10 تا 15 دقیقه آب می شوند. قبل از استفاده مطمئن شوید که قطعات یخ داخل ویال نیست و کاملا آب شده است. ویال را دو یا سه مرتبه ملایم تکان دهید تا محتویات آن بهم بخورد (دقت گردد مانند ویال واکسن پنج گانه و ثلاث محکم تکان ندهید بلکه ملایم انجام گردد).

سپس نیم سی سی از ویال را با سرنگ AD واکسیناسیون از ویال بیرون کشیده و حسب دستورالعمل در ناحیه عضله دلتوئید (یک سوم بالایی بازو) تزریق عضلانی (سوزن عمود به پوست) انجام گردد. سوزن سرنگ مورد استفاده مانند سرنگ های معمول واکسیناسیون باید باشد یعنی طول 2.5 سانتیمتر و قطر شماره 23 قبل از تزریق از فرد در خصوص سابقه از حال رفتن در حین خونگیری یا تزریقات پرسش گردد و در افرادی که سابقه مثبت دارند. تزریق واکسن حتما در حالت نشسته انجام گردد و سپس حدود 10 دقیقه درازکش روی تخت معاینه استراحت کنید.

عوارض احتمالی واکسیناسیون

بر اساس مطالعات بالینی اجرا شده عوارض واکسن نوبت اول یا دوم عموما خفیف و متوسط بوده و در طی حدود 3 روز برطرف می شوند. شایعترین عارضه ایجاد حالت شبه آنفلوانزای خفیف (تب، لرز، درد های عضلانی و مفصلی، گلو درد، احتقان و آبریزش بینی، ضعف، احساس ناخوشی و سردرد) یا عوارض موضعی مانند درد و تورم و قرمزی محل تزریق هستند که از عوارض معمول واکسیناسیون است.

عوارض فوق عموما خودبخود بهبود می یابند، ولی می توان از مسکن های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) برای کنترل تب و یا از آنتی هیستامین ها برای عوارض موضعی استفاده کرد.

موارد منع مصرف واکسن اسپوتنیک

در دوره بارداری و شیردهی، سابقه واکنش های حساسیتی شدید و وجود هر گونه بیماری حاد با یا بدون تب (این افراد حدود 2 هفته بعد و بهبودی می توانند مراجعه نمایند). واکسن برای افراد زیر 18 سال مجوز مصرف ندارد. علاوه بر این افرادی که به دنبال تزریق نوبت اول این واکسن دچار هر نوع عارضه شدید (مانند آنافیلاکسی یا واکنش حساسیتی منتشر شدید، تشنج، تب بالای 40 درجه و غیره) شده اند، منع مصرف نوبت دوم واکسن را دارند.

در موارد زیر مصرف واکسن اسپوتنیک باید با احتیاط و آنالیز منافع به خطرات احتمالی تزریق گردد؛ لذا توصیه می گردد این قبیل بیماران حتما قبل از تزریق نظر پزشک معالج خود را در خصوص انجام یا عدم انجام واکسیناسیون جویا شوند و در صورت اعلام بلامانع بودن به مراکز واکسیناسیون مراجعه نمایند.

بیماری مزمن کبدی، کلیوی، بیماری های متابولیک (دیابت کنترل نشده و اختلال فاحش عملکرد تیروئید)، اختلالات خونی (مانند هموفیلی یا اختلالات انعقادی)، صرع و سایر بیماری های اعصاب مرکزی و یا سابقه سکته مغزی، بیماری های عروق کرونر، میوکاردیت، اندوکاردیت و یا پریکاردیت. بیماران مبتلا به بیماری های خودایمنی (اتوایمیون) و مبتلایان به سرطان های بدخیم.

به دلیل احتمال بروز واکنش های حساسیتی شدید و آنافیلاکسی، امکانات دارویی و تجهیزات اولیه احیا و همچنین آمادگی خدمات اورژانس پزشکی و انتقال بیماران احتمالی باید پیش بینی شده باشد.

افرادی که در آنالیز اولیه قبل از ورود به پایگاه واکسیناسیون تب بالای 37 درجه دارند اجازه واکسیناسیون تا برطرف بیماری احتمالی زمینه ای ندارند.

افرادی که سابقه ابتلا به بیماری کرونا را در یک سال گذشته داشته اند می توانند واکسینه شوند. واکسیناسیون کرونا برای عموم افرادیکه در گروه های اولویت دار قرار دارند اختیاری است و الزام وجود ندارد.