سه جاذبه شگفت انگیزی که از میراث جهانی یونسکو حذف شدند - وبلاگ ایرانزمین

به گزارش وبلاگ ایرانزمین، کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در کل مدت زمان فعالیت خود، فقط سه اثر تاریخی و فرهنگی را از لیست خود کنار گذاشته است که متعلق به کشورهای عمان، گرجستان و آلمان بوده اند.

وقتی از مردم سؤال می شود که یکی از میراث دنیای یونسکو را نام ببرند، آن ها اغلب به شهر واتیکان، ماچو پیچو یا تاج محل اشاره می نمایند. گاهی اوقات هم اطلاعات مردم نسبت به فعالیت های سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد که به طور خلاصه یونسکو نامیده می شود، فقط در حد همین جاذبه های معروف است.

جالب است بدانید، لیست میراث دنیای که آثار دارای ارزش دنیای برجسته را در سراسر دنیا به رسمیت می شناسد و از آن محافظت می نماید، تا سال 1975 یعنی سه دهه پس از تأسیس این سازمان، هنوز شکل نگرفته بود. جزایر گالاپاگوس، مرکز تاریخی کراکوف در لهستان، کلیساهای سنگی لالی بلا در اتیوپی و پارک ملی یلواستون در آمریکا، در میان اولین مکان هایی بودند که به علت اهمیت طبیعی، فرهنگی یا هر دو مورد در لیست میراث دنیای ثبت شدند. تا به امروز، 1121 میراث دنیای از 167 کشور سراسر دنیا در این لیست نهاده شده اند.

هر سال مکان های تازهی به لیست میراث دنیای یونسکو اضافه می شوند تا هم از آن ها محافظت شود و هم الهام بخش برنامه های تازه سفر باشند. با این حال، در مواردی نادر و غم انگیز، بعضی مکان های میراث دنیای، عنوان خود را از دست داده اند. در حال حاضر 53 مکان در معرض خطر قرار دارند، به این معنا که به واسطه درگیری های انسانی، بلایای طبیعی، تغییرات اقلیمی، گردشگری و سایر تهدیدها در معرض خطر آسیب دیدگی جدی یا نابودی قرار دارند، با این حال فقط دو مورد به طور کامل از لیست میراث دنیای حذف و مکان سوم نیز تاحدودی حذف شده است. در این مقاله از وبلاگ ایرانزمین، اطلاعات بیشتری از این سه میراث ارزشمند را در اختیارتان قرار خواهیم داد.

منطقه حفاظت شده تیزشاخ عربی، عمان

از چهار گونه بز کوهی که از سرده تیزشاخ هستند، سه گونه بومی منطقه ها خشک آفریقایی محسوب می شوند، در حالی که ریشه یکی از آن ها به بیابان ها و تپه های ساحلی شبه جزیره عربستان برمی شود. با اینکه تیزشاخ عربی در سال 1972 به علت شکارشدن و تخریب زیستگاه، به عنوان گونه های در معرض انقراض طبقه بندی شد، اما تعدادی از این حیوانات در آمریکا با موفقیت تولیدمثل کردند و یک دهه بعد دوباره به حیات وحش عمان بازگردنده شدند.

سلطان قابوس بن سعید، منطقه حفاظت شده تیزشاخ عربی (Arabian Oryx Sanctuary) را به منظور احیای جمعیت تیزشاخ ها، در سال 1982 تأسیس کرد؛ اقدامی که سال 1994 مورد تأیید یونسکو نهاده شد و در لیست میراث دنیای به ثبت رسید. علاوه بر 450 تیزشاخی که در سال 1996 در این منطقه رها شدند، این ذخیره گاه طبیعی محل پرورش گرگ عربی، غزال عربی، هوبَره آفریقایی در معرض انقراض و سایر گونه های مهم نیز به حساب می آمد. متأسفانه، روزهای اوج این منطقه حفاظت شده بسیار کوتاه بود؛ چراکه دولت عمان پس از کشف نفت در این محدوده در سال 2007، ابعاد این منطقه را کوچک کرد. در آن موقع جمعیت تیزشاخ عربی به نصف کاهش یافته بود که یکی از علل آن، تداوم شکار محسوب می شد. در پی تصمیم عمان برای کاهش چشمگیر مقدار پارک و به خطرانداختن زندگی تیزشاخ ها، کمیته میراث دنیای در تصمیمی سخت در ژوئیه 2007، منطقه حفاظت شده تیزشاخ عربی را از لیست میراث دنیای حذف کرد تا اولین مکانی باشد که از این لیست خط می خورد.

دره درسدن اِلبه، آلمان

دو سال پس از حذف منطقه حفاظت شده تیزشاخ عربی عمان از لیست میراث دنیای، دره اِلبه (Elbe Valley) در درسدن آلمان نیز به سرنوشتی مشابه دچار شد. این دره، یک گذرگاه فرهنگی در طول تاریخ به حساب می آمد که روزگاری آن را به خاطر سهمش در منظر معماری اروپا، با فلورانس مقایسه می کردند. دره البه به واسطه بیش از 16 کیلومتر آثار هنری ای که در امتداد رودخانه البه قرار گرفته است، در سال 2004 به لیست میراث دنیای یونسکو اضافه شد. این آثار هنری از کاخ Pillnitz به سبک باروک تا پل ها و قطارهای کابلی که قدمت شان به انقلاب صنعتی برمی شود و هرگونه توسعه شهری در قرن 18 و 19 را در بر می گیرد. خود دره نیز به خاطر منظره و گیاهانش معروفیت دارد که نمونه اش را می توان در محوطه وسیع مراتع یا باغ های بزرگ مشاهده کرد. گرچه بخش اعظم دره در جریان بمباران درسدن در جنگ دنیای دوم ویران شد؛ اما چشمگیرترین بناهای تاریخی آن مدت ها قبل تر از ثبت در میراث دنیای یونسکو مورد بازسازی نهاده شدند. شاید تعجب کنید که چطور این دره بازسازی شده دیگر واجد شرایط دریافت تأییدیه فرهنگی یونسکو نبود. در واقع مشکل اصلی، ساخت پل Waldschlosschen با چهار لاین روی این رودخانه بود.

پس از سال ها کوشش و درخواست سازمان ملل و دولت آلمان برای کنارگذاشتن این پروژه، شورای شهر درسدن با رد بودجه فدرال که برای ساخت تونل پیشنهاد شده بود، برنامه خود را برای ساخت پلی روی رودخانه البه به منظور کاهش ترافیک اجرایی کرد. با وجود هشدارها مبنی بر حذف این دره از لیست دنیای یونسکو و متعاقباً آسیب به گردشگری این منطقه، بیشتر شهروندان از این طرح حمایت کردند. کار ساخت پل در سال 2007 شروع و در سال 2012 به سرانجام رسید. به این ترتیب در سال 2009 بود که دره البه از لیست دنیای یونسکو کنار گذاشته شد.

کلیسای جامع باگراتی، گرجستان

تا این لحظه فقط دو محوطه تاریخی و فرهنگی از لیست دنیای یونسکو حذف شده اند، هرچند که یک مکان دیگر نیز وجود دارد که همین اتفاق برای نیمی از آن افتاده است. کلیسای جامع باگراتی و صومعه گلاتی در کوتائیسی گرجستان، در سال 1994 به ترتیب به عنوان نمادهایی از معماری گرجستان و قطب های زندگی اجتماعی در قرن 10 و 12 به ثبت میراث دنیای یونسکو رسیدند. پس از نوسازی های اساسی در کلیسای قرون وسطایی باگراتی که به طور جدی اعتبار و ارزش تاریخی آن را خدشه دار کرد، این محوطه مقدس در سال 2017 از لیست یونسکو حذف شد؛ در حالی که صومعه گلاتی با سازه هایی که در فاصله قرن 12 تا 17 ساخته شده اند، همچنان جزو میراث دنیای به شمار میرود.

برخلاف کلیسای باگراتی، در گذر زمان تقریباً هیچ دخل وتصرفی در صومعه گلاتی صورت نگرفته است. این صومعه در زمان امپراتوری بیزانس ساخته شد و نمای بیرونی سنگی و قوس دار آن نشان دهنده عصر طلایی معماری گرجستان است؛ در عین حال که در فضای داخلی آن، موزاییک هایی به چشم می خورد با طرح هایی نظیر مریم مقدس و کودکی حضرت مسیح که زینت بخش برآمدگی کلیسای اصلی شده اند، علاوه بر این، نقاشی های دیواری خارق العاده و ظریفی هم در داخل این مجموعه خودنمایی می نمایند. صومعه گلاتی، یکی از بزرگ ترین صومعه های ارتدکس قرون وسطایی به شمار می رود و از آن جهت اهمیتی دوچندان پیدا می نماید که مثل یک دانشگاه، برای سال ها الهام بخش پیشرفت علمی و دانشگاهی بوده است، به همین علت به عنوان یکی از تاریخی ترین جاذبه های گرجستان که به برترین شکل ممکن محافظت شده است، این جایگاه را در لیست دنیای یونسکو به دست آورد.

اگر شما هم مشتاق سفر به گرجستان و بازدید از صومعه گلاتی هستید می توانید به یاری وبلاگ ایرانزمین قیمت تور گرجستان آژانس های مسافرتی مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید و تور موردنظرتان را با پایین ترین قیمت از آژانس های همکار وبلاگ ایرانزمین خریداری کنید.